Jak rozpoznać grzybicę paznokci i kiedy powinieneś zareagować, aby szybko pozbyć się problemu?

Grzybica paznokci (łac. tinea unguium, ang. onychomycosis) to jedna z najczęstszych infekcji grzybiczych atakujących obręb paznokci. Początkowo niemal niezauważalna, z czasem zmienia wygląd paznokci, osłabia ich strukturę i powoduje narastające trudności w wykonywaniu codziennych czynności. Zmiana koloru paznokcia, jego zgrubienie czy łamliwość paznokci to sygnały, których nie możesz ignorować. Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia z 2023 roku częstość zachorowań na grzybicę paznokci w Polsce sięga aż 21% populacji dorosłych.

Stan Twojej płytki paznokciowej to często odbicie ogólnego stanu zdrowia. Objawy grzybicy paznokci są nie tylko problemem estetycznym, ale i zdrowotnym – szczególnie gdy infekcja obejmuje paznokcie u nóg i powoduje ból paznokci przy każdym kroku.

 

Objawy grzybicy paznokci – na co zwrócić uwagę?

Rozwój grzybicy paznokci jest powolny i często bagatelizowany. W początkowym stadium paznokieć staje się matowy i traci naturalny połysk. Objawy grzybicy zwykle zaczynają się na brzegu paznokcia, zwłaszcza na paznokciach u stóp, gdzie panuje wilgotne środowisko, sprzyjające zakażeniu.

Najczęstsze objawy grzybicy paznokci to:

• zmiana koloru paznokcia – od żółtawej, przez białawą aż po brązową lub zielonkawą;
• zgrubienie płytki paznokciowej, zwłaszcza w przypadku zaawansowanej grzybicy paznokci;
• łamliwość paznokci i ich kruszenie;
• pofałdowania powierzchni płytki paznokcia, nierówności i wgłębienia;
• oddzielanie się paznokcia od łożyska paznokcia – tzw. onycholiza;
• nieprzyjemny zapach z obrębu paznokci u nóg;
• w późniejszych etapach – ból paznokci, utrudniający chodzenie.

Jeśli zauważysz u siebie pierwsze objawy grzybicy, nie zwlekaj z konsultacją dermatologiczną. Wczesne rozpoznanie to klucz do skutecznej terapii grzybicy paznokci.

Objaw

Grzybica paznokci

Uraz mechaniczny

Zmiana koloru

Żółty, biały, brązowy lub zielonkawy

Czerwony, niebieski, fioletowy (krwiak podpaznokciowy)

Bolesność

Rzadko, głównie w zaawansowanych przypadkach

Często, zwłaszcza tuż po urazie

Tempo zmian

Powolne, postępujące tygodniami lub miesiącami

Nagłe, widoczne zaraz po urazie

Struktura paznokcia

Krucha, łamliwa, zgrubiała

Początkowo normalna, może odpaść przy silnym urazie

Lokalizacja zmian

Często zaczyna się od brzegu lub końca paznokcia

Zazwyczaj obejmuje całą płytkę lub jej centralną część

Więcej informacji na temat grzybicy paznokci znajdziesz na stronie: https://aiamedycynaestetyczna.pl/blog/grzybica-paznokci/.

 

 

Przyczyny grzybicy paznokci – co powoduje infekcję?

Główną przyczyną grzybicy paznokci są dermatofity, takie jak Trichophyton rubrum, które powodują infekcję poprzez rozkład keratyny płytki paznokcia. Infekcja często rozwija się na skutek noszenia butów, które nie zapewniają odpowiedniej wentylacji, co sprzyja rozwojowi grzybicy paznokci.

Główne drogi zakażenia grzybicą paznokci:

• kontakt z osobą zakażoną lub powierzchniami skażonymi patogenami;
• chodzenie boso w miejscach publicznych (baseny, sauny, siłownie);
• korzystanie z wypożyczonego obuwia lub narzędzi w salonie kosmetycznym, gdzie zabrakło prawidłowej dezynfekcji;
• urazy mechaniczne paznokci, które uszkadzają naturalną barierę ochronną;
• choroby współistniejące, takie jak cukrzyca, choroby ogólnoustrojowe i zaburzenia hormonalne.

Czynniki zwiększające ryzyko zachorowania:

• wiek powyżej 60 lat;
• cukrzyca;
• zaburzenia krążenia obwodowego;
• osłabiona odporność;
• łuszczyca;
• nadmierna potliwość stóp;
• urazy paznokci;
• uprawianie sportów w ciasnym obuwiu;
• zaburzenia hormonalne;
• palenie papierosów.

Osoby z osłabionym układem odpornościowym, np. po antybiotykoterapii, są szczególnie podatne na rozwój grzybicy paznokci.

Warto wiedzieć! Grzybica paznokci rzadko występuje u dzieci. Jeśli zauważysz niepokojące zmiany na paznokciach dziecka, koniecznie skonsultuj się z pediatrą lub dermatologiem dziecięcym, gdyż mogą one wskazywać na inne schorzenia.

 

Diagnostyka grzybicy paznokci – jak potwierdzić infekcję?

Aby skutecznie rozpocząć leczenie grzybicy, konieczna jest prawidłowa diagnostyka. Objawy grzybicy paznokci bywają mylone z innymi schorzeniami, takimi jak łuszczyca czy dystrofie paznokciowe.

Podstawowe metody diagnostyczne:

1. Badanie mikologiczne bezpośrednie – polega na pobraniu fragmentu zmienionego chorobowo paznokcia, a następnie jego ocenie pod mikroskopem po odpowiednim przygotowaniu preparatu.
2. Hodowla mikologiczna – materiał pobrany z paznokcia umieszcza się na specjalnych podłożach hodowlanych, co pozwala na identyfikację konkretnego patogenu i określenie jego wrażliwości na leki przeciwgrzybicze.
3. Badanie histopatologiczne – w niektórych przypadkach może być konieczne wykonanie biopsji paznokcia i ocena histopatologiczna.
4. Nowoczesne metody molekularne – PCR (reakcja łańcuchowa polimerazy) umożliwia szybką i precyzyjną identyfikację DNA grzybów.

Czas oczekiwania na wyniki badań mikologicznych może wynosić od 10 do nawet 33 dni roboczych, co wynika ze specyfiki wzrostu grzybów na podłożach hodowlanych. Warto jednak uzbroić się w cierpliwość, gdyż dokładna identyfikacja patogenu pozwala na dobór najbardziej skutecznej terapii.

 

 

Metody leczenia grzybicy paznokci – jakie rozwiązania mogą pomóc?

W leczeniu grzybicy paznokci stosuje się różne metody, które zależą od stopnia zaawansowania choroby. Często konieczna jest doustna terapia, wspierana przez leczenie miejscowe.

Leczenie miejscowe obejmuje:

• lakiery lecznicze (np. amorolfina, cyklopiroks);
• maści i kremy przeciwgrzybicze;
• roztwory do stosowania na paznokciach dłoni i paznokciach u nóg.

Leczenie ogólne to głównie:

• doustne leki przeciwgrzybicze, takie jak terbinafina lub itrakonazol;
• terapia pulsacyjna, czyli cykliczne przyjmowanie leków;
• leczenie skojarzone – połączenie obu metod dla zwiększenia skuteczności.

W przypadku zaawansowanej grzybicy paznokci, gdy zmiany obejmują cały paznokieć, konieczne bywa długotrwałe stosowanie leków doustnych, które mogą mieć działania niepożądane, a dlatego ważna jest ścisła współpraca z lekarzem.

Coraz częściej stosuje się też terapię laserową, zwłaszcza gdy leczenie miejscowe okazuje się mniej skuteczne. Więcej o laserowym leczeniu grzybicy paznokci przeczytasz na stronie: https://aiamedycynaestetyczna.pl/oferta/laseroterapia/laseroterapia-grzybica-paznokci/.

 

Profilaktyka grzybicy paznokci – jak uniknąć nawrotów choroby?

Po skutecznej terapii grzybicy paznokci, kluczowe jest zapobieganie nawrotom choroby. Ryzyko zakażenia można znacząco zmniejszyć dzięki codziennej pielęgnacji paznokci i przestrzeganiu zasad higieny.

Najważniejsze czynności to:

• dokładne osuszanie stóp po kąpieli;
• noszenie dopasowanych butów wykonanych z oddychających materiałów;
• unikanie wspólnego korzystania z ręczników czy obuwia;
• stosowanie ochronnych klapek w miejscach publicznych;
• regularne dezynfekowanie narzędzi do pielęgnacji paznokci;
• częsta zmiana bawełnianych skarpet.

Czy wiesz, że...? Według badań Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego, regularne stosowanie zasad profilaktyki może zmniejszyć ryzyko nawrotu grzybicy paznokci nawet o 80%. Szczególnie ważne jest to u osób, które już wcześniej przechodziły tę infekcję.

 

 

Co powinieneś zapamiętać o grzybicy paznokci u nóg?

Nieleczona grzybica paznokci może prowadzić do poważnych powikłań, w tym trwałego uszkodzenia płytek paznokciowych, zakażeń bakteryjnych, a nawet trudności w wykonywaniu codziennych czynności z powodu bólu paznokci.

Pamiętaj, jeśli zauważysz pierwsze objawy grzybicy, takie jak zmiana koloru paznokcia, nieprzyjemny zapach czy łamliwość paznokci, nie czekaj. Szybka diagnostyka i dobrze dobrana terapia grzybicy paznokci pozwolą Ci skutecznie pozbyć się problemu i odzyskać zdrowy wygląd paznokci.