Fluorescencyjny wykrywacz „pigułki gwałtu"

Zespół naukowców z National University of Singapore (NUS) opracował pierwszy na świecie fluorescencyjny test do wykrywania obecności leku o nazwie GHB, powszechnie znanego jako „pigułka gwałtu". Po zmieszaniu substancji wykrywającej z próbką napoju zawierającego GHB w ciągu 30 sekund następuje zmiana koloru powstałego roztworu.

Kwas gamma-hydroksymasłowy, znany w skrócie jako GHB, jest lekiem uspokajającym działającym na centralny układ nerwowy i używanym głównie jako środek znieczulający. Jest to substancja bezbarwna, bez zapachu, o lekko słonawym smaku i prawie niewykrywalna w napojach. W latach 90-tych ubiegłego wieku lek ten zaczęto dodawać do drinków powodując utratę świadomości. Efekt ten pojawia się po ok. 15 – 30 minutach od wypicia drinku. Osoby takie często były później gwałcone, stąd nazwa „pigułka gwałtu". Sprawą utrudniającą udowodnienie użycia GHB jest to, że jest wykrywalny w moczu jedynie do 12 godzin po spożyciu.

Pomóc w wykryciu GHB ma fluorescencyjny barwnik, który opracowali naukowy z Singapuru. Barwniki fluorescencyjne cechują się wysoką czułością, szybkim czasem reakcji i techniczną łatwością zastosowania, stąd są one powszechnie stosowane w analityce chemicznej. W ciągu 10 lat prac badawczych naukowcy pod przewodnictwem prof. Chang'a Young-Tae z Wydziału Chemii NUS Faculty of Science zgromadzili dane o 5,5 tys. barwników, które wygenerowano z bazowych substancji fluorescencyjnych. W ten sposób powstała baza substancji o nazwie Diversity Oriented Fluorescence Library (DOFL). Z tej bazy naukowcy wybrali 17 substancji, które potencjalnie mogły wykrywać GHB i przetestowano je w różnych stężeniach GHB. Na koniec została zidentyfikowana substancja, nazwana GHB Orange, która zmieniała kolor pod wpływem „pigułki gwałtu".

GHB Orange przetestowano na różnych napojach zarówno alkoholowych jak i bezalkoholowych, kolorowych i bezbarwnych, do których dodano GHB. Testy wykazały różnice w intensywności światła fluorescencyjnego dla napojów z i bez GHB. Dla bezbarwnych i lekko zabarwionych napojów takich jak woda czy wódka zmiana koloru była łatwa do rozpoznania. Dla napojów o ciemnej barwie (cola, whiskey) do wykrycia GHB konieczne było dodatkowe źródło światła.

Obecnie prowadzone są prace nad powstaniem komercyjnie dostępnego testu zawierającego GHB Orange, są w tym kierunku prowadzone rozmowy z przedstawicielami przemysłu.

(pj)