Szkło laboratoryjne - do czego służy i jak je myć?

Szkło laboratoryjne to podstawowe wyposażenie każdego laboratorium. Szklane naczynia laboratoryjne wykorzystywane są do prac naukowych, analiz chemicznych oraz kontroli jakości. Powszechnie stosowane są w branży farmaceutycznej, chemicznej, spożywczej, medycznej, a także w innych dyscyplinach przemysłu.

Czyszczenie szklanych naczyń laboratoryjnych nie jest tak proste jak mycie naczyń. Sposób czyszczenia jest niezwykle istotny, aby nie zaburzyć właściwości roztworu chemicznego. Zazwyczaj łatwiej jest czyścić szkło laboratoryjne od razu. Warto również posiłkować się produktami przeznaczonymi do czyszczenia szklanych naczyń laboratoryjnych. Te detergenty są skuteczniejsze, niż wszelkie płyny do zmywania naczyń wykorzystywanych w domu.

Jeżeli zanieczyszczenia są umiarkowane, można przepłukać naczynia szklane odpowiednim rozpuszczalnikiem i zakończyć kilkoma płukaniami wodą destylowaną, a następnie końcowe płukanie wodą dejonizowaną. W przypadku roztworów rozpuszczalnych w wodzie (takie jak np. cholerek sodu, sacharoza) należy przepłukać 3-4 razy wodą dejonizowaną. Z kolei roztwory nierozpuszczalne w wodzie (np. roztwory w heksanie, chloroformie) zaleca się, aby przepłukać 2-3 razy etanolem lub acetonem, a także przepłukać 3-4 razy wodą dejonizowaną. W przypadku niektórych roztworów do pierwszego płukania należ dodać innych rozpuszczalników.
Silne kwasy (np. stężony HCl, H2S04), a także mocne zasady (np. NaOH, stężony NH4OH) opłukuje się dużą ilością wody z kranu pod wyciągiem dygestorium. Następnie zaleca się przepłukanie 3-4 razy wodą dejonizowaną. Słabe kwasy (np. roztwory kwasu octowego lub rozcieńczenia mocnych kwasów, takich jak 0,1 M lub 1 M HCl lub H2SO4) należy przepłukać 3-4 razy wodą dejonizowaną przed odłożeniem naczyń szklanych. Słabe zasady (np. 0,1 M i 1 M NaOH i NH4OH) dokładnie spłukuje się wodą z kranu, aby usunąć bazę, a następnie przepłukuje się 3-4 razy wodą dejonizowaną.

Szkło stosowane w chemii organicznej należy opłukać odpowiednim rozpuszczalnikiem. Następnie zaleca się użyć wody dejonizowanej do substancji rozpuszczalnych w wodzie (np. etanolu). W razie potrzeby można spłukać próbkę innymi rozpuszczalnikami, a następnie etanolem i wodą dejonizowaną. Jeśli szkło wymaga szorowania, należy wyszorować je za pomocą pędzla z użyciem gorącej wody z mydłem, dokładnie spłukać wodą z kranu, a następnie spłukać wodą dejonizowaną.

Nie zaleca się suszenia naczyń szklanych ręcznikiem papierowym lub wymuszonym powietrzem, ponieważ może to wprowadzić włókna lub zanieczyszczenia, które zanieczyszczą roztwór. Zwykle można pozostawić szklane naczynia do wyschnięcia na półce. W przeciwnym razie, jeśli dodajesz wodę do szklanych naczyń, dobrze jest pozostawić je mokre (chyba że wpłynie to na stężenie końcowego roztworu). Jeśli rozpuszczalnikiem będzie eter, możesz przepłukać naczynia szklane etanolem lub acetonem, aby usunąć wodę, a następnie spłukać końcowym roztworem, aby usunąć alkohol lub aceton.
Jeżeli szkło laboratoryjne ma być użyte natychmiast po umyciu i muszą być suche, przepłucz je 2-3 razy acetonem. Spowoduje to usunięcie wody i szybkie odparowanie. Chociaż wdmuchiwanie powietrza do szklanych naczyń w celu ich wysuszenia nie jest dobrym pomysłem, czasami można zastosować próżnię, aby odparować rozpuszczalnik.