Laboratorium zgodne z zasadami „lean”: podniesienie wydajności i uproszczenie procesów

Co to jest laboratorium zgodne z filozofią „lean"?

Filozofia „lean" to strategia zarządzania i organizacji wywodząca się z zasad „lean manufacturing", zasadniczo mających na celu optymalizację procesów. Laboratorium w stylu „lean" jest zorientowane na uzyskiwanie wyników w najbardziej efektywny sposób pod względem kosztów i/lub czasu, przy maksymalnie efektywnym wykorzystaniu zasobów. Celem nadrzędnym jest poprawa efektywności ekonomicznej organizacji. Miarą sukcesu jest stopień zrównoważenia trzech wierzchołków „magicznego trójkąta" (jakości, zasobów i czasu).

Jakie korzyści oferuje podejście „lean"?

Potencjalne korzyści płynące z wdrożenia i utrzymania zasad „lean" w laboratorium to:

• lepiej zdefiniowane, usystematyzowane i kontrolowane procesy laboratoryjne;
• większa spójność i przewidywalność efektów działania laboratorium;
• pełne zrozumienie możliwości laboratorium oraz jego wymagań dotyczących zasobów;
• znacznie wyższa wydajność;
• krótszy czas realizacji zadań;
• niższe koszty;
• mniej prac w toku;
• więcej działań zakończonych sukcesem w pierwszym podejściu;
• zwiększenie możliwości personelu;
• wprowadzenie zwyczaju proaktywnego dbania o wydajność i nieustannego doskonalenia;
• lepsza obsługa klienta.

Jak przystąpić do wdrażania zasad „lean" w laboratorium?

Dobrym punktem wyjścia jest ocena bieżącej sytuacji. Zadanie to ułatwia specjalna lista kontrolna opracowana w oparciu o dziewięć obszarów udoskonaleń istotnych z punktu widzenia koncepcji „lean":

Dziewięć obszarów udoskonaleń

1. Utrzymanie porządku i optymalizacja miejsca pracy (5S)
2. Mapowanie strumienia wartości na potrzeby analizy procesów
3. Obciążenie pracą
4. Przebieg pracy w laboratorium
5. Zarządzanie wydajnością
6. Sprzęt laboratoryjny
7. Umiejętności personelu laboratorium
8. Odczynniki laboratoryjne/materiały pomocnicze (KANBAN)
9. Procesy nieustannego doskonalenia (CIP)

Aby bezpłatnie pobrać listę kontrolną i rozpocząć pracę nad poprawą wy...

Mapowanie strumienia wartości na potrzeby analizy procesów

Mapowanie strumienia wartości to ważna technika mająca na celu określenie elementów przebiegu pracy lub procesu, które można udoskonalić. Mapowanie strumienia wartości przeprowadza się, aby określić, przeanalizować i sklasyfikować każdy krok danego procesu. Zależnie od wartości dodawanej do procesu każdy krok trafia do jednej z trzech kategorii:

• czynności dodające wartość;
• czynności niedodające wartości, lecz niezbędne;
• czynności niedodające wartości i zbędne.

Należy dążyć do zwiększenia liczby czynności przyczyniających się do zwiększenia wartości oraz zmniejszenia liczby bądź całkowitego wyeliminowania czynności niedodających wartości lub zbędnych. Wszelkie niepotrzebne czynności (straty) trzeba w miarę możliwości eliminować.

Eliminowanie strat (Muda)

Zasady „lean" można też zdefiniować jako metodę systematycznej eliminacji strat (muda) w obrębie systemu produkcji. Można tu wyróżnić straty powstające z powodu przeciążenia (muri) oraz z powodu nierównego obciążenia pracą (mura).

W środowisku komercyjnym najczęściej mówi się o 7 typach „muda". Niekiedy dodaje się ósmy typ, w którym to przypadku wszystkie 8 źródeł strat można zapamiętać, posługując się akronimem „DOWNTIME".:

D Defekty
O Nadprodukcja (ang. overproduction)
W Czas oczekiwania (ang. waiting time)
N Niewykorzystane umiejętności pracowników*
T Transport
I Kontroli stanów magazynowych (ang. inventory)
M Ruch (ang. motion)
E Nadmierne przetwarzanie (ang. excessive processing)

Zasady „lean" w laboratorium – podsumowanie

1. Celem nadrzędnym wdrażania zasad „lean" jest optymalizacja procesu.

Dąży się do wyeliminowania z przebiegu pracy czynności stanowiących stratę czasu.Zasady „lean" w laboratorium nie mają na celu redukcji etatów czy zmniejszenia liczby pracowników obsługujących laboratorium.

2. Zasady „lean" można zastosować w każdej organizacji, niezależnie od jej wielkości.

Zasady „lean" mogą przynieść znaczne udoskonalenia w laboratorium w postaci uproszczenia procesów, skrócenia czasu realizacji zleceń oraz zwiększenia wydajności.  Każdy może na tym skorzystać!

3. Metody i narzędzia „lean" można z powodzeniem zastosować w każdym nowym lub już działającym laboratorium

Zasady „lean" wdrażane na etapie projektowania i budowy nowego laboratorium są bardzo skuteczne.Jednak w równym stopniu mają one zastosowanie do doskonalenia istniejących procesów i przebiegu pracy w już działających laboratoriach.