Kwas mrówkowy jako alternatywa dla soli drogowej.

Kwas mrówkowy w odróżnieniu od chlorku sodu jest przyjaznym dla środowiska środkiem do odladzania głównie pasów startowych, ale również i ulic w coraz większej ilości miast. Kwas ten ponadto znajduje wiele zastosowań w przemyśle i rolnictwie.

Mrówki, meduzy oraz chrząszcze produkują kwas mrówkowy w celach obronnych oraz do pozyskiwania pożywienia. W 1671 roku angielski przyrodnik John Ray jako pierwszy odizolował jeden z najprostszych kwasów karboksylowych. Podgrzewając w szklanym flakonie pancerze mrówek czerwonych, otrzymał kwaśny płyn, który został przez niego nazwany kwasem mrówkowym. Pierwszą udaną syntezę chemiczną udało się przeprowadzić francuskiemu chemikowi Marcellin'owi Berthelot'owi w 1855 roku. Firma BASF zaczęła interesować się potencjałem kwasu mrówkowego na początku lat dwudziestych ubiegłego wieku. Kiedy coraz większa ilość gałęzi przemysłu zaczęła wykorzystywać do różnych celów kwas karboksylowy, w 1935 roku koncern chemiczny rozpoczął jego produkcję na masową skalę.

Dzisiaj kwas mrówkowy wykorzystywany jest przy produkcji żywności dla zwierząt jako substancja konserwująca oraz w przemyśle odzieżowym do produkcji wyrobów skórzanych i tekstylnych, stosuje się go także jako składnik substancji używanych w przemyśle naftowym.

Europejskie lotniska również należą do grupy korzystającej z zalet kwasu mrówkowego. Mrówczany (sole kwasu mrówkowego), zapobiegają zamarzaniu wody w temperaturze zera stopni Celsjusza, tak jak ma to miejsce w normalnych warunkach. W zależności od stężenia środka odladzającego, punkt zamarzania może zostać zredukowany do minus 50 stopni Celsjusza, co sprawia, że jest znacznie niższy niż temperatury na zewnątrz. W ten sposób mrówczany szybko usuwają cienkie warstwy lodu oraz skutecznie zapobiegają przywieraniu świeżego śniegu i tworzeniu się nowej warstwy lodu na płycie lotniska. Mrówczany są także bardzo przyjazne dla środowiska – ulegają szybkiej biodegradacji.

Pozytywne doświadczenia z portów lotniczych skłoniły samorządy lokalne do zwrócenia uwagi na kwas mrówkowy jako alternatywy dla pozostałych środków odladzających. Służby drogowe w Skandynawii, Szwajcarii i Austrii do odladzania nawierzchni dróg, ścieżek rowerowych oraz chodników w bardzo wrażliwych obszarach (takich jak bulwary o bogatym drzewostanie lub zabytkowe dzielnice) wykorzystują sól organiczną. W Bazylei od wielu lat do usuwania resztek śniegu z obszarów pokrytych sztuczną trawą używa się środków odladzających. „Najpierw usuwamy śnieg mechanicznie" – wyjaśnia Eric Hardman, odpowiedzialny za utrzymanie obiektów sportowych w Departamencie Sportu Miasta Bazylea. Mrówczany są następnie wykorzystywane do stopienia resztek śniegu. Ich wyjątkowe właściwości rozmrażające przyczyniają się do szybkiego przywrócenia boiska do stanu używalności. „ Byliśmy także zdumieni faktem, że sole kwasu mrówkowego ulegają biodegradacji również w niskich temperaturach i w żaden sposób nie oddziałują negatywnie na sportowców. Ponadto sztuczna murawa oraz przybory sportowe, takie jak piłki, rakiety, bramki i siatki bez problemów są w stanie przetrwać sezon zimowy przy jednoczesnym stosowaniu mrówczanów jako środków odladzających" – stwierdza Hardman.

Pomimo że koszty usuwania śniegu przy pomocy mrówczanów są wyższe w porównaniu ze stosowaniem tradycyjnej soli lub rozsypywaniem żwiru bądź piasku, nie wydają się tak duże, gdy weźmie się pod uwagę konieczność ponoszenia dalszych kosztów stosowania innych środków. Sól na bazie chlorku sodu wykorzystywana do roztapiania śniegu zakłóca równowagę składników odżywczych roślin w glebie. Jej korozyjne działanie powoduje niszczenie budynków, dróg i mostów.

(pj)