Jak wyrwać metal ze środka ftalocyjanin?

Jak wyrwać metal ze środka ftalocyjanin?

Naukowcom z Niemiec udało się usunąć metal ze środka cząsteczki jednej z ftalocyjanin umieszczonej na srebrnej powierzchni. Do tego celu użyto skaningowego mikroskopu tunelowego (STM).

Ftalocyjaniny to związki kompleksowe złożone z układu pierścieni zbudowanych z atomów węgla i azotu w środku którego znajduje się jon metalu. Związki te mogą mieć bardzo intensywną barwę, co przekłada się na ich zastosowanie jako barwniki, natomiast gdy są wbudowane w makrocząsteczkowe struktury mogą pełnić służyć jako nośniki danych lub czujniki.

Właściwości chemiczne i elektryczne kompleksów ftalocyjaninowych zależą od jonu metalu umieszczonego w ich środku, niestety bardzo trudno wymienić dany jon metalu na inny. W tym roku Richardowi Berndtowi wraz ze współpracownikami z Uniwersytetu w Kolonii udało się wprowadzić różne jony metali do ftalocyjaniny za pomocą sondy (igły) skaningowego mikroskopu tunelowego (STM). Polegało to na zetknięciu igły STM na końcu której był atom metalu z powierzchnią kompleksu ftalocyjaninowego a następnie zastosowaniu odpowiedniego napięcia elektrycznego, dzięki któremu metal został wbudowany do cząsteczki.

Niedawno tym samym naukowcom udało się stosując napięcie elektryczne o przeciwnym znaku usunąć jon ołowiu. Było to możliwe dzięki występowaniu słabszego wiązania z atomami azotu ftalocyjaniny niż oddziaływania między igłą STM a jonem ołowiu.

W przyszłości wymieniając jony metali w środku ftalocyjanin będzie można magazynować dane lub tworzyć czujniki różnych substancji chemicznych.

(pj)