Identyfikacja zwłok ludzkich a badania DNA

Identyfikacja zwłok i szczątków ludzkich za pomocą badań genetycznych jest dziś w Polsce utrudniona – brak bowiem jednolicie wypracowanych norm i procedur postępowania w wypadkach jej potrzebujących. O konieczności prawnych uregulowań odnoszących się do tej kwestii, a także o nowoczesnych metodach jej przeprowadzania rozmawiali w Szczecinie polscy i zagraniczni genetycy sądowi.

Dotąd w Polsce nie ma żadnej ustawy ani rozporządzeń regulujących kwestie przeprowadzania za pomocą badań genetycznych identyfikacji zwłok i szczątków ludzkich. Ze względu na wielość pomyłek popełnianych w tej materii (oczywisty przykład mogą tu stanowić różne katastrofy i wypadki), wprowadzenie poprzez uregulowania prawne pewnych procedur i rozwiązań wydaje się jak najbardziej potrzebne.

Propozycją, jaką między innymi rozważano na spotkaniu genetyków sądowych, jest procedura identyfikacji zwłok i szczątków ludzkich opracowana przez zespół naukowców Zakładu Medycyny Sądowej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, którego członkiem jest dr Jarosław Piątek. Działania Interpolu stanowiły dla niej podstawę, ale została ona dostosowana do polskich realiów.

Według genetyków sądowych badania genetyczne powinny być wykonywane obligatoryjnie – kiedy rodzina nie rozpoznaje ciała ze względu na mechanizmy wyparcia lub też wtedy, gdy rozpoznaje ciało. Procedura zakłada badanie każdego części ciała (w przypadku szczątków) rozpoznawalnej morfologicznie i dopiero po przebadania ich składanie do jednej trumny. Są prowadzone dwie osobne linie badań, aby na 200% potwierdzić tożsamość konkretnej osoby. Również szczątki przywiezione z zagranicy są poddawane ponownie badaniom genetycznym i sekcji zwłok, mimo że mogły przejść je już wcześniej.

Dzięki tej procedurze udało się zidentyfikować zwłoki i szczątki osób uczestniczących w katastrofie Casy w Mirosławcu. Naukowcy mieli również polecieć do Smoleńska, jednak stan pogotowia, w jaki zostawili postawieni, został odwołany. Obecnie zajmują się identyfikacją szczątków z powązkowskiej Łączki, szukając między innymi gen. A.Fieldorfa "Nila", rtm. W. Pileckiego, mjr Z. Szendzielarza "Łupaszka" czy ppłk Ł. Cieplińskiego (przywódca WiN) oraz innych bohaterów Polski Podziemnej, członków Powstania Warszawskiego czy powojennej opozycji.

(pj)