Bakterie Salmonella w terapii nowotworowej

Bakterie Salmonella mogą w przyszłości pomóc chorym na nowotwory. Stworzona na UJ terapia przeciwnowotworowa otrzymała 23 czerwca miano Polskiego Produktu Przyszłości w kategorii „Technologia przyszłości w fazie przedwdrożeniowej”. Odkrycie naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego oparte jest na modyfikowanym szczepie bakterii Salmonella, które wnikają do guza nowotworowego i wywołują jego zniszczenie.

Finałowa gala konkursu Polski Produkt Przyszłości odbyła się 23 czerwca 2010 r. w Warszawie. Zwycięzcy Konkursu otrzymali nagrody i wyróżnienia z rąk Grażyny Henclewskiej, Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Gospodarki reprezentującej Wicepremiera, Ministra Gospodarki, Waldemara Pawlaka oraz Bożeny Lublińskiej-Kasprzak – Prezesa PARP, Przewodniczącej Kapituły Konkursu Polski Produkt Przyszłości. Kapituła Konkursu przyznała 4 nagrody główne oraz 6 wyróżnień. Organizatorem Konkursu, objętego honorowym patronatem Ministra Gospodarki, jest Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. W imieniu zespołu zajmującego się projektem na UJ nagrodę odebrały dr hab. Joanna Bereta i doktorantka Paulina Chorobik.

Innowacyjna metoda leczenia nagrodzona w Konkursie ma polegać na zastosowaniu specjalnych bakterii Salmonella, które dzięki zmianom genetycznym rozpoznają tkankę nowotworową i po podaniu do krwiobiegu pacjenta lokalizują się w niej. Dzięki naturalnym mechanizmom inwazyjnym bakterie przenikają do komórek guza, gdzie wywołują tzw. apoptozę czyli proces ich samozniszczenia. Równocześnie dochodzi do pobudzenia układu odpornościowego i reakcji przeciwnowotworowej.

Pacjenci poddani terapii nie będą narażeni na dolegliwości wywoływane przez bakterie Salmonella, ponieważ dla zapewnienia bezpieczeństwa jej szkodliwe cechy zostały znacznie osłabione – wyjaśnia Paulina Chorobik, która pod opieką dr Michała Berety z Katedry Immunologii Collegium Medicum UJ, pomysłodawcy i twórcy projektu, prowadziła nagrodzone badania. Obecnie prace koordynowane są przez dr Joannę Beretę z Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ.

Technologia może stać się w przyszłości nową szansą leczenia pacjentów cierpiących na nowotwory lite, przede wszystkim jelita grubego, płuc, piersi i żołądka, a prawdopodobnie także innych chorób nowotworowych (m.in. czerniaka). Obecne wykorzystywane metody radio- i chemioterapii są niestety często nieskuteczne, a przy tym mogą wywołać poważne i wyniszczające efekty uboczne.

Dotychczas skuteczność prototypowej terapii została potwierdzona badaniami na zwierzętach. Kolejny krok to udoskonalenie szczepu Salmonella, co pozwoli przenieść prace nad technologią do etapu badań klinicznych.

Przewidywana wydajność i niskie koszty produkcji sprawiają, że wyniki badań naukowców mają doskonałe perspektywy zastosowania przemysłowego. – dodaje Dominik Czaplicki z - działającego na UJ - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu (CITTRU)* – Zatroszczyliśmy się także o ochronę patentową wynalazku, bez której firmy nie będą zainteresowane wdrożeniem.

O Konkursie

Konkurs "Polski Produkt Przyszłości" organizowany jest już po raz XIII i objęty jest honorowym patronatem Ministra Gospodarki. Organizowany jest corocznie, począwszy od 1997 roku. Od 2002 roku organizatorem Konkursu jest Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). Celem Konkursu jest promocja i upowszechnianie osiągnięć twórców innowacyjnych technik i technologii, które mają szansę zaistnieć na rynku polskim. Konkurs skierowany jest do innowacyjnych przedsiębiorstw, jednostek badawczo-rozwojowych, instytutów naukowych, zakładów doświadczalnych a także dla indywidualnych wynalazców z krajów Unii Europejskiej.

Warunkiem przystąpienia do Konkursu jest przedstawienie nowego, innowacyjnego wyrobu lub technologii. Do Konkursu mogą być zgłaszane programy informatyczne, jednak tylko i wyłącznie jako elementy sterowania procesem technologicznym.

Nagrodzeni w Konkursie otrzymują statuetkę „Polski Produkt Przyszłości”. Nagrodzeni i wyróżnieni otrzymują także dyplom i możliwość posługiwania się w korespondencji Znakiem i Hasłem „Polski Produkt Przyszłości”.

Laureaci Konkursu zostają również nagrodzeni udziałem w kampaniach promocyjnych organizowanych przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, prezentacją na międzynarodowych targach i wystawach innowacyjności w kraju i za granicą oraz promocją w wydawnictwach i tekstach promocyjnych Agencji.

* Informacja na stronie internetowej CITTRU: www.cittru.uj.edu.pl
* Film: video
* Strona internetowa konkursu: www.ppp.pi.gov.pl
* Informacja o finale konkursu na stronie organizatora: www.ppp.pi.gov.pl/?proc=562