Analiza nadtlenku wodoru w kosmetykach

Nadtlenek wodoru jest substancją aktywną w wielu preparatach do wybielania zębów i kosmetykach do włosów, zarówno jako główny składnik, jak i w połączeniu z nadtlenkiem wapnia lub ponadtlenkiem sodu. Wymienione substancje działają utleniająco i mogą być szkodliwe, dlatego UE wprowadziła kontrolę ich stężenia, aby zapobiec niepożądanym efektom ubocznym, takim jak uszkodzenia komórek miazgi zębów, podrażnienia skóry włosów, czy nawet utracie włosów.

Maksymalne stężenie nadtlenku wodoru w produktach OTC nie powinno przekraczać 0,1 proc., w przypadku środków stosowanych przez dentystów dopuszczalne stężenie może być zwiększone do 6 proc., a dla preparatów do włosów aż do 12 proc., co wynika z bardziej bezpiecznej, zewnętrznej drogi podania.

Oficjalnie zaaprobowana metoda pomiaru stężenia nadtlenku wodoru w kosmetykach pochodzi z 1982 roku i oparta jest na miareczkowaniu. W ostatnim czasie naukowcy z Francuskiej Agencji ds. Bezpieczeństwa Leków i Produktów Zdrowotnych (ANSM) opracowali metodę opartą na utlenianiu trifenylofosfiny (TPP) do jej tlenku (TPPO) za pomocą nadtlenku wodoru obecnego np. w kosmetykach, a następnie rozdziale mieszaniny chromatografem HPLC z detekcją UV.

Nadtlenek wodoru obecny w produktach wybielających zęby lub włosy został wyekstrahowany do wody, a następnie powstały roztwór został poddany działaniu nadmiaru TPP, aby otrzymać TPPO. Chromatografia HPLC została wykonana na kolumnie C18, a detekcja składników za pomocą detektora diodowego 225 nm. Ponieważ TPP ma tendencje do utleniania się, naukowcy radzą wykonać ślepą próbę z użyciem TPP, aby uwzględnić to zjawisko w analizie.

Zbadano 35 preparatów wybielających zęby, w tym 20 dostępnych na rynku oraz 15 dystrybuowanych tylko wśród dentystów. W przypadku 4 produktów zauważono przekroczenie normy 0,1 proc. dla produktów OTC, 1 z produktów stosowanych przez dentystów miał powyżej 6 proc. nadtlenku wodoru. Statystycznie 14 proc. zbadanych produktów miało przekroczone normy zawartości nadtlenku wodoru.

W opinii naukowców z ANSM zaproponowana metoda mogłaby zastąpić oficjalną metodę analityczną z 1982r., która zresztą obejmuje tylko produkty do włosów i tym samym rozszerzyć spektrum analiz produktów, zawierających nadtlenek wodoru.

(pj)