Od czystości do smogu

     Wyzwania towarzyszą nam każdego dnia. Postrzeganie ich jest różne. Codzienne, męczące przeszkody są tak realne, że zapominamy o szerszej perspektywie. Kto martwi się o środowisko, gdy ma na głowie pilne problemy i odpowiedzialność za bliskich? Taka kolejność jest nieunikniona. Jednak dzięki edukacji i presji społecznej, możemy mieć wpływ na naszą przyszłość. Jednym z jej ważnych aspektów jest jakość powietrza. Większość z nas kojarzy smog z Krakowem, ale to nie jedyne miasto w Polsce gdzie dopuszczalne stężenia szkodliwych substancji są znacznie przekroczone. Każda większa aglomeracja na świecie ma obecnie ten problem. Jak to możliwe, że Polska, kraj o stosunkowo małej powierzchni i gęstości zaludnienia znajduje się w niechlubnym szczycie zanieczyszczeń powietrza w miastach?

     Zacznijmy od faktu, iż o stopniu degradacji luftu aż do 70% decydują warunki meteorologiczne. Nie mówimy o erupcjach wulkanu lub innych sporadycznych wyrzutach CO2, które znacząco szkodzą jakości powietrza i nie tylko. Chodzi przede wszystkim o cykliczne zjawiska, takie jak np. wiatr (jego prędkość i kierunek) czy zmiany temperatury. Geografia też ma znaczenie. Miasto położone na nizinie jest bardziej podatne na zaleganie pyłów w nieckach. Tym bardziej, gdy większość emisji pochodzi z gospodarstw domowych. Tak niestety jest w Polsce. Zależnie od substancji zawieszonych ich ułamek jest różny, ale szczególnie w zimę – głównymi sprawcami są kotły grzewcze na drewno lub węgiel i piece kaflowe. Nie pomaga średni wiek tych urządzeń wynoszący od 8 do 12 lat. Drugi w kolejności wpływowy czynnik zanieczyszczeń to przemysł. Produkcja jest związana z emisją, a zanieczyszczenie pomniejszone o zastosowanie filtrów. Podium zamyka transport. Zasady działania silników i spalin w tej kwestii są nam wszystkim mniej więcej znane. Podsumowując, jaki jest procentowy udział wymienionych czynników w całym procesie? Klasyfikację utrudnia ilość szkodliwych substancji w cyklu emisji. Dla najbardziej rozpoznawalnego pyłu PM 2.5 (dane na 2021 r.) gospodarstwa domowe stanowią 78% emisji, przemysł 13% a transport 4%. Pozostałe to rolnictwo (1%), energetyka (1%) oraz inne (2%). W przypadku wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWO) aż 94% emisji to gospodarstwa domowe. Przemysł stanowi 3%, odpady 2%, a transport 1%. Natomiast w emisji dioksyn i furanów również prowadzą gospodarstwa domowe (68%), następne miejsce nieoczekiwanie zajmują pożary składowisk odpadów (18%), a dopiero potem przemysł (7%), energetyka (4%), transport (3%) oraz inne (1%). W jaki sposób jest to badane i czym właściwie są te substancje? O tym więcej w następnym fragmencie.

     Możliwe, że zwróciliście uwagę na sposób w jakim najczęściej deklaruje się jakość powietrza. Nieprzypadkowo wyznacznikiem jest stężenie pyłu (aerozolów atmosferycznych) o niskiej średnicy PM 2.5, które w największej mierze współtworzą smog. Z kolei PM 10 to „jedna rodzina", ale dla pyłu o średnicy większej niż 2,5 μm. W przypadku furan i dioksyn, głównym źródłem ich szkodliwych efektów dla człowieka jest spożycie pokarmu. Szacuje się, że około 8% dioksyn dostaje się poprzez wdychane powietrze. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne powstają w wyniku spalania wszystkich węglowodorów z wyjątkiem metanu. Praktycznie każdy ogień generuje ich pochodne. Dodajmy, że nie sposób całościowo opisać wymienionych substancji bez poświęcenia im odpowiedniej ilości stron. Dlatego zachęcamy do rozszerzania wiedzy. Im większa świadomość – tym większe szanse na zmiany w zdrowym kierunku. W przypadku metod ocen jakości powietrza, różnią się one zależnie od badanej substancji, których są setki. Na początku przyjmuje się klasyfikację stref. Zależnie od potrzeb, zanieczyszczenie mierzy się w celu ochrony zdrowia ludzi lub roślin. Formułując to ogólnie, klasę stężenia zanieczyszczeń określa się jako A, gdy nie przekracza norm oraz jako C, gdy przekracza. Cykl oceny zależny jest od autonomii instytucji oraz udziału podmiotów prywatnych, ale w przypadku Głównego Inspektoratu Środowiskowego przynajmniej raz na 5 lat dokonuje się oceny, która potem stanowi odniesienie przy corocznych pomiarach. Obejmuje ona następujące związki chemiczne:

• dwutlenek siarki (SO2),
• dwutlenek azotu (NO2),
• tlenek węgla (CO),
• benzen (C6H6),
• ozon (O3),
• pył PM10 i PM2,5,
• metale ciężkie: ołów (Pb), arsen (As), kadm (Cd) i nikiel (Ni) w pyle PM10 oraz benzo(a)piren (B(a)P) w pyle PM10.

Następnie na podstawie rozmieszczenia ich stężenia, wydziela się strefy (A lub C) i nadaje im klasy. Klasa 1 to ta „najczystsza". Im wyższa cyfra, tym gorzej. Wszystkie wymienione informacje są udostępnione publicznie, a więcej informacji na ten temat znajdą Państwo na rządowej stronie: powietrze.gios.gov.pl . Można pobrać coroczne raporty czy sprawdzić w interaktywnej mapie wskaźniki dla wymienionych związków chemicznych w wybranych lokalizacjach.

     Jako firma dokładamy starań, aby wspierać ochronę środowiska. Wielokrotnie mieliśmy przyjemność dostarczać meble i urządzenia do laboratoriów instytucji środowiskowych. Współpracowaliśmy między innymi z IOŚ, PIORIN czy WSSE Warszawa. Jeśli planujesz powołać do życia laboratorium, przychodzimy z pomocą. POLFLEX to rodzinne przedsiębiorstwo z prawie 30 letnim doświadczeniem. Naszą dewizą jest trwałość, jakość wykonania oraz wsparcie klientów w dokonywaniu optymalnych wyborów. Skontaktuj się z nami pod adresem polflex@polflex.pl lub zadzwoń: 56 654 45 25

Zapraszamy na naszą stronę!
https://polflex.pl/