Ryby zwierzętami laboratoryjnymi

Danio pręgowany; Wikimedia Commons

Ryby mogą stanowić jeden z najlepszych w tym momencie organizmów, na których zamiast np. na myszach można prowadzić badania genetyczne. Tym bardziej, że coraz częściej społeczeństwo sprzeciwia się badaniom na zwierzętach, mając na myśli głównie ssaki.

Obserwacja zmian genetycznych wymaga badań wielu pokoleń. U człowieka przyjmuje się, że jedno pokolenie to 25 lat, czyli średni czas, w którym młody człowiek rozwija się do stanu pełnej dojrzałości płciowej i ma potomstwo. Dla badań genetycznych jest to zbyt długi czas, poza tym rzadko stosuje się badania bezpośrednio na ludziach, stąd potrzeba wykonywania badań na zwierzętach.

Wiele zespołów naukowych coraz częściej wykorzystuje ryby jako zwierzęta laboratoryjne. Jedną z nich jest Danio pręgowany (Danio rerio, ang. Zebrafish). Ta tropikalna rybka, popularna jako ozdoba akwarium, ma genom zgodny z ludzkim w 90 proc. Osobnik dorosły jest niewielki (3-5 cm), a rozmnażać może się już po 3-4 miesiącach. Co ciekawe, wszystkie młode osobniki są samicami, dopiero po pewnym czasie część z nich zmienia się w samce.

Ryby zdają się być dobrym wyborem jako zwierzęta laboratoryjne, ponieważ zajmują mało miejsca, wymagają niewielkich ilości pokarmu i szybko się rozmnażają. W dodatku zdają się nie budzić aż takich oporów moralnych jak wykorzystywanie w badaniach ssaków.

Warto podkreślić, że możliwość badań nad Danio pręgowanym stworzył w Warszawie naukowcom Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej (MIBMIK) w ramach projektu zwanego w skrócie FishMed. FishMed Centrum to konsorcjum składające się z siedmiu europejskich instytucji naukowych, w tym z Instytutu Maxa Plancka jako strategicznego partnera.

(pj)