Mikroskopy - jaka jest ich historia i przyszłość?

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, jak wielką rolę w nauce odgrywają mikroskopy. Kojarzą się nam one albo z zabawkami dla dzieci, albo z laboratoriami. A to właśnie dzięki nim powstają między innymi leki i szczepionki. Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że istnieje wiele różnych rodzajów mikroskopów, które charakteryzują się inną budową i wykorzystywane są do innych zadań. Nawet w XXI wieku powstały nowe mikroskopy, które są jeszcze bardziej udoskonaloną wersją tego niezwykłego sprzętu. Poznajcie trochę historii i ciekawostek na temat mikroskopów.

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, jak wielką rolę w nauce odgrywają mikroskopy. Kojarzą się nam one albo z zabawkami dla dzieci, albo z laboratoriami. A to właśnie dzięki nim powstają między innymi leki i szczepionki. Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że istnieje wiele różnych rodzajów mikroskopów, które charakteryzują się inną budową i wykorzystywane są do innych zadań. Nawet w XXI wieku powstały nowe mikroskopy, które są jeszcze bardziej udoskonaloną wersją tego niezwykłego sprzętu. Poznajcie trochę historii i ciekawostek na temat mikroskopów.

Historia mikroskopu - kiedy i jak wszystko się zaczęło

Historia mikroskopu sięga XVI wieku, kiedy to pojawiły się pierwsze urządzenia, które trochę przypominały dzisiejszy mikroskop. Stworzyli je holendrzy, jednak zaledwie 10-krotne powiększenie nie było wystarczające dla badaczy. Dopiero w kolejnym wieku konstrukcja ta została udoskonalona i zaczęto mikroskopy produkować na większą skalę. Były to początkowo bardzo proste mikroskopy optyczne. W XVIII wieku mikroskop pojawił się w medycynie i to właśnie wtedy zaczęto badać wirusy i bakterie. Dzięki temu medycyna zaczęła się bardzo mocno rozwijać.

XX wiek był czasem na ogromny rozwój mikroskopów. To właśnie wtedy zaczęły powstawać kolejne jego rodzaje i unowocześniono te znane. Na początku XX wieku wymyślono mikroskopię elektronową, która rozwija się przez kolejnych kilkadziesiąt lat. Pod koniec pierwszej połowy XX wieku powstaje mikroskopia fluorescencyjna. W drugiej połowie XX wieku powstaje mikroskop konfokalny, który jest niezwykle często wykorzystywany w okulistyce. Niewiele później można już zobaczyć mikroskop sił atomowych.

Historia mikroskopów jest w dalszym ciągu pisana. Cały czas możemy obserwować powstawanie coraz nowocześniejszych urządzeń, które mają coraz większe możliwości. Niedawno, ponieważ w 2013 roku, powstał mikroskop, który wykorzystuje nową technikę obrazowania 3D. W 2015 roku naukowcy stworzyli sprzęt, który przetwarza siedemnaście miliardów pikseli. To niesamowicie dużo. Możemy sobie tylko wyobrażać jak bardzo wpływa to na rozwój medycyny.

Mikroskop konfokalny i stereoskopowy - gdzie możemy je zobaczyć?

Są to dwa najpopularniejsze rodzaje mikroskopów, które prawdopodobnie większość z nas zna, choćby z widzenia. Obydwa z nich są odmianami mikroskopów optycznych, czyli takich, które wykorzystują światło. Przechodzi ono przez soczewki i w ten sposób generuje powiększony obraz. Mikroskop konfokalny wyróżnia się tym, że obraz, który generuje, jest bardzo wysokiej rozdzielczości i ma nienaturalny kontrast.

Mikroskop stereoskopowy charakteryzuje się swoim nietypowym wyglądem. W przeciwieństwie do pozostałych mikroskopów ma on dwa okulary, a nie jeden. Dzięki temu obraz, który przez niego oglądamy, widzimy przestrzennie. Co za tym idzie jest to niezwykle uniwersalny mikroskop, który w podstawowej formie nada się dla każdego. Można za jego pomocą oglądać poruszające się owady, ale równie często zobaczyć można go u jubilera, który wykorzystuje go do przeglądania kryształów. Będzie to doskonały prezent dla małego podróżnika i wielbiciela przyrody, który interesuje się jak coś wygląda przy kilkuset-krotnym powiększeniu. Oczywiście mikroskopy stereoskopowe produkowane są również w bardzo zaawansowanych formach. Wtedy wykorzystywane są na uczelniach wyższych, albo w laboratoriach badawczych.

Mikroskopia - mniej oczywiste wykorzystanie

O ile to, że mikroskop konfokalny jest wykorzystywany w okulistyce, a mikroskop stereoskopowy jest idealny dla osób ciekawskich świata, jest dla wielu osób wiadome i czasem oczywiste, o tyle istnienie takich mikroskopów jak kwantowy, albo elektronowy już niekoniecznie jest jasne. Są to nowe wynalazki, które dopiero zaczynają być używane i testowane. Nie są też wykorzystywane w wielu dziedzinach nauki i sporo osób może po prostu nie wiedzieć o ich istnieniu. Warto tutaj jednak wspomnieć o nich, ponieważ są to niezwykle ciekawe urządzenia. Kto by pomyślał, że za pomocą mikroskopu elektronowego można śledzić zmiany w temperaturze? Może się to wydawać niezwykłe, a jednak powstają tak bardzo zaawansowane sprzęty.

Mikroskop kwantowy również jest niezwykłym urządzeniem. Stworzenie go było ogromnym krokiem na przód przy badaniu bardzo małych struktur. Wszystko dlatego, że technika, która jest wykorzystywana w tym mikroskopie, nie niszczy badanego obiektu. Daje to ogromne pole do popisu w laboratoriach naukowych.

Jak widzicie mikroskopy to nie tylko niewielkie urządzenia do badania struktury włosa. Mają one ogromne możliwości i gdyby nie one to pewnie nasze życie nie byłoby na tak wysokim poziomie. Nie istniałoby tak wiele leków, nie wiedzielibyśmy tak wiele o ludzkim ciele. Prawdopodobnie mało kto z nas zdaje sobie sprawę z tego, jak wielką rolę w naszym życiu odegrały mikroskopy. Kiedyś niesamowitym wynalazkiem była konstrukcja, która łączyła kilka soczewek, które przy niewielkiej ilości światła potrafiły powiększyć 10-krotnie jakiś przedmiot, a dziś nie robi na nas wrażenia sprzęt, który ma nawet 200-krotne powiększenie. Przez ostatnich kilkaset lat powstało tak wiele nowych i udoskonalonych rodzajów mikroskopów, że możemy sobie tylko wyobrażać, co jeszcze naukowcy będą potrafili wymyślić i później stworzyć.