Co warto wiedzieć o wzorcach masy i odważnikach do wag elektronicznych?

Wagi są nieodłącznym sprzętem, który jest niezbędny w handlu, produkcji, medycynie, a także ocenie masy ciała. Jednak czasami trzeba sprawdzić, czy urządzenie podaje prawidłowe wartości. Jak to zrobić?

Do oceny sprawności wagi przydadzą się wzorce masy. W sytuacji, gdy przedsiębiorstwo ma wdrożony system zarządzania jakością, np. ISO 9000, TS 16949, GLP, GMP, GS 9000 itp., pojawia się konieczność systematycznej kontroli urządzeń pomiarowych. Ma to znaczenie w sprzętach, które pracują w wielu branżach np. handlu czy wielu dziedzinach nauki. Wszystko dlatego, aby sprzedawany towar lub przyjmowane do laboratorium surowce, miały odpowiednią wagę. Jest to bardzo ważne szczególnie przy produkcji leków.

Legalizacja a sprawność działania

EN ISO 9001:2015 7.1.5. Zasoby do monitorowania i pomiarów: „Wzorcować lub sprawdzać albo wzorcować i sprawdzać, w ustalonych odstępach czasu lub przed użyciem w odniesieniu do wzorców pomiarowych mających powiązanie z międzynarodowymi, lub państwowymi wzorcami pomiarowymi: jeżeli nie ma takich wzorców, podstawa wzorcowania lub sprawdzania powinna być przechowywana jako udokumentowana informacja".

Wytyczne dotyczą systemu ISO, który jest wdrożony w organizacji. Jeśli jednak takiego nie ma w firmie, to w teoretycznie istnieje dowolność w ocenie sprawności sprzętu. Z drugiej strony, gdy przedsiębiorstwo wprowadza pewne normy, to zobowiązuje się do cyklicznych testów i kontroli posiadanych wag.

W przypadku samochodów sprawa wygląda bardzo podobnie. Przegląd techniczny upoważnia Cię do poruszania się pojazdem po drodze. Jednak czy do końca daty ważności przeglądu, będzie on na pewno sprawny? Pewne jest, że w dniu oceny pojazdu był on wolny od wad, co nie oznacza, że za kwartał lub pół roku nadal będzie w pełni funkcjonalny. Z wagami jest bardzo podobnie, dlatego w przypadku urządzeń pomiarowych, warto zadbać o systematyczne kontrole.

Wzorzec masy a odważnik kalibracyjny

W przypadku oceny sprawności wagi nie należy używać odważników kalibracyjnych! W praktyce to wzorzec masy, ale wykorzystywany wyłącznie do kalibracji wagi. Od klasy i dokładności takiego odważnika zależy dokładność wskazań wagi. Urządzenia II klasy powinno testować się odważnikami o błędzie nie większym niż klasa wzorca F1.

Waga laboratoryjna adiustowana odważnikiem 250 g i wskazująca 250,00 g po zważeniu, nie oznacza, że urządzenie działa poprawnie. Weryfikacja wskazań metrologicznych tym samym odważnikiem wskazuje tylko, jak przebiegał cały proces adiustacji wagi, ale nie informuje o błędach.

Wzorce masy – rodzaje:
E1, E2 – używane do wag dużej rozdzielczości, najczęściej analitycznych I klasy;
F1 – stosowane do wag analitycznych i precyzyjnych I i II klasy;
F2 – wykorzystuje się je do precyzyjnych wag laboratoryjnych i technicnzych II klasy;
M1 – używane przy wagach przemysłowych i handlowych III klasy;
M2, M3 – wzorce masy dla wag technologicznych i przemysłowych III klasy;
wzorce masy specjalne – szczelinowe, z hakiem, do podwieszania i sprawdzania nietypowych i technologicznych wag.

Sprawna i dobrze działająca waga to ważny sprzęt w wielu branżach. Warto zadbać o systematyczną kontrolę urządzeń, aby uniknąć potencjalnych nieprawidłowości, które mogą przyczynić się do strat w firmie.